نقش همسر و خانواده در حمایت از مادر مبتلا به افسردگی پس از زایمان

افسردگی پس از زایمان (PPD) نه تنها زندگی مادر را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند چالش‌های بزرگی را برای همسر و کل خانواده ایجاد کند. در این میان، نقش حمایت از مادران افسرده توسط همسر و خانواده، بسیار حیاتی و تعیین‌کننده است. آن‌ها می‌توانند با درک افسردگی پس از زایمان و شرایط مادر در این دوره، و ارائه حمایت‌های عاطفی و عملی، و تشویق او به دریافت کمک تخصصی، نقش مهمی در بهبودی او ایفا کنند.

هدف این مقاله، ارائه راهکارهایی عملی و موثر برای همسران و اعضای خانواده است تا بتوانند به بهترین شکل ممکن از مادر مبتلا به افسردگی پس از زایمان حمایت کنند. با مطالعه این مقاله، می‌توانید با وظایف خود در این دوران آشنا شوید، چالش‌های پیش رو را بشناسید و با حمایت از مادران افسرده به مادر کمک کنید تا این دوران سخت را با موفقیت پشت سر بگذارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد افسردگی پس از زایمان به مقاله افسردگی پس از زایمان مراجعه کنید.

همچنین میتوانید برای آشنایی بیشتر با علائم این اختلال مقاله علائم و نشانه‌های هشداردهنده افسردگی پس از زایمان مطالعه بفرمایید.

درک افسردگی پس از زایمان

برای اینکه بتوانید به بهترین شکل از مادر مبتلا به افسردگی پس از زایمان حمایت کنید، ابتدا باید درک درستی از این بیماری داشته باشید. افسردگی پس از زایمان چیزی فراتر از یک ناراحتی ساده یا بی‌حوصلگی بعد از زایمان است. این یک اختلال خلقی جدی است که می‌تواند بر افکار، احساسات، رفتار و سلامت جسمی مادر تأثیر بگذارد.

علائم شایع افسردگی پس از زایمان عبارتند از:

• احساس غم و اندوه مداوم
• از دست دادن علاقه و لذت به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بوده‌اند
• احساس ناامیدی و بی‌ارزشی
• مشکل در تمرکز و تصمیم‌گیری
• تغییرات در اشتها و خواب
• خستگی مفرط
• بی‌قراری یا کندی روانی-حرکتی
• افکار آسیب به خود یا نوزاد

مهم است که بدانید افسردگی پس از زایمان یک بیماری واقعی است و به هیچ وجه نشانه ضعف، بی‌کفایتی یا بی‌علاقگی مادر نسبت به نوزادش نیست. این بیماری به دلیل تغییرات هورمونی، استرس‌های مربوط به زایمان و مراقبت از نوزاد، کمبود خواب و سایر عوامل ایجاد می‌شود و نیاز به درمان تخصصی دارد.

برای آشنایی بیشتر با روش های درمانی این اختلال میتوانید مقاله درمان‌های موثر برای افسردگی پس از زایمان را مطالعه کنید.

همسر و افسردگی پس از زایمان: نقش همسر در افسردگی پس از زایمان

بسیاری از آقایان پرسش دائمی دارند که : چگونه به همسرم که افسردگی پس از زایمان دارد کمک کنم؟ یا وظایف همسر در دوران افسردگی پس از زایمان چیست ؟ همسر نقش بسیار مهم و حیاتی در حمایت از مادر مبتلا به افسردگی پس از زایمان دارد. اقدامات و رفتارهای همسر می‌تواند تاثیر بسزایی در روند بهبودی مادر داشته باشد. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین وظایف همسر در این دوران و نحوه کمک به همسر افسرده اشاره می‌کنیم:

حمایت عاطفی از مادر:

• گوش دادن فعال: به صحبت‌های همسرتان با دقت و همدلی گوش دهید، بدون اینکه قضاوت کنید یا راه حل فوری ارائه دهید. گاهی اوقات، تنها چیزی که مادر نیاز دارد، یک گوش شنوا و یک آغوش گرم است.
• همدلی: سعی کنید خودتان را جای همسرتان بگذارید و احساسات او را درک کنید. به او بگویید که می‌فهمید چقدر شرایط برایش سخت است.
• ابراز محبت و اطمینان: به همسرتان بگویید که دوستش دارید، به او افتخار می‌کنید و به توانایی‌هایش ایمان دارید. به او اطمینان دهید که در کنارش هستید و از او حمایت می‌کنید.

کمک عملی:

• مراقبت از نوزاد: در کارهای مربوط به نوزاد مانند شیر دادن (اگر نوزاد شیر خشک می‌خورد)، تعویض پوشک، حمام کردن و آرام کردن نوزاد به همسرتان کمک کنید.
• انجام کارهای خانه: مسئولیت بیشتری در قبال کارهای خانه مانند آشپزی، نظافت و خرید بر عهده بگیرید.
• تقسیم وظایف: با همسرتان صحبت کنید و وظایف را به گونه‌ای تقسیم کنید که او بتواند استراحت کافی داشته باشد.

تشویق به درمان:

• همراهی در مراجعه به متخصص: اگر همسرتان نیاز به مراجعه به پزشک یا روانشناس دارد، او را همراهی کنید.
• پیگیری روند درمان: از همسرتان در مورد روند درمانش سوال کنید و به او یادآوری کنید که داروها را به موقع مصرف کند و جلسات روان‌درمانی را ادامه دهد.

ایجاد فضای امن و بدون قضاوت:

به همسرتان اجازه دهید بدون ترس از قضاوت یا سرزنش، در مورد احساساتش صحبت کند. فضایی امن و آرام در خانه ایجاد کنید تا او بتواند استراحت کند و انرژی خود را بازیابد.

صحبت کردن با مادر در مورد احساساتش:

با همسرتان در مورد احساساتش صحبت کنید، اما به او فشار نیاورید. اگر او تمایلی به صحبت کردن ندارد، به او بگویید که هر زمان آماده بود، در کنارش هستید.

خانواده و افسردگی پس از زایمان

علاوه بر همسر، سایر اعضای خانواده (پدر و مادر، خواهر و برادر، و …) نیز می‌توانند نقش مهمی در حمایت از مادر مبتلا به افسردگی پس از زایمان ایفا کنند. حمایت‌های عاطفی و عملی خانواده می‌تواند به مادر کمک کند تا احساس تنهایی نکند، استرس کمتری داشته باشد و سریع‌تر بهبود یابد.

حمایت از مادران افسرده، عاطفی و عملی:

• ارائه حمایت عاطفی مشابه همسر: به حرف‌های مادر گوش دهید، با او همدلی کنید، به او محبت کنید و به او اطمینان دهید که در کنارش هستید.
• کمک در مراقبت از نوزاد: در نگهداری از نوزاد، تعویض پوشک، شیر دادن (در صورت امکان)، و آرام کردن نوزاد به مادر کمک کنید.
• انجام کارهای خانه: در انجام کارهای خانه مانند آشپزی، نظافت، خرید و … به مادر کمک کنید تا او بتواند استراحت بیشتری داشته باشد.

خودداری از سرزنش و قضاوت:

از سرزنش کردن، قضاوت کردن و نصیحت‌های غیرضروری خودداری کنید. به یاد داشته باشید که مادر در حال حاضر شرایط سختی را تجربه می‌کند و بیش از هر چیز به درک و حمایت شما نیاز دارد.

تشویق مادر به استراحت و مراقبت از خود:

مادر را تشویق کنید که زمانی را به خودش اختصاص دهد، استراحت کند، فعالیت‌های مورد علاقه‌اش را انجام دهد و به سلامت جسمی و روانی خود اهمیت دهد.

چالش‌های پیش روی همسر و خانواده

حمایت از مادر مبتلا به افسردگی پس از زایمان می‌تواند برای همسر و خانواده نیز چالش‌برانگیز باشد. آن‌ها ممکن است با احساسات و مشکلات مختلفی روبرو شوند:

• احساس خستگی، ناامیدی و ناتوانی: مراقبت از نوزاد و مراقبت از مادر افسرده در یک زمان می‌تواند طاقت‌فرسا باشد و باعث شود همسر و خانواده احساس خستگی، ناامیدی و ناتوانی کنند.
• مشکلات ارتباطی با مادر: افسردگی می‌تواند باعث شود مادر گوشه‌گیر شود، کمتر صحبت کند یا به انتقادها واکنش‌های شدید نشان دهد. این مسئله می‌تواند ارتباط بین مادر و همسر/خانواده را دشوار کند.
•  افسردگی پس از زایمان و روابط خانوادگی، نگرانی در مورد آینده: همسر و خانواده ممکن است در مورد آینده مادر، نوزاد و روابط خانوادگی نگران باشند.

اهمیت مراقبت از خود برای همسر و خانواده:

برای اینکه همسر و خانواده بتوانند به بهترین شکل از مادر حمایت کنند، باید به سلامت جسمی و روانی خود نیز توجه کنند. آن‌ها می‌توانند:

• استراحت کافی داشته باشند: سعی کنند به اندازه کافی بخوابند و استراحت کنند.
• تغذیه سالم داشته باشند: از یک رژیم غذایی متعادل و مغذی استفاده کنند.
• ورزش کنند: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کاهش استرس و بهبود خلق و خو کمک کند.
• زمانی را به خود اختصاص دهند: زمانی را به انجام کارهایی که از آن‌ها لذت می‌برند اختصاص دهند.
• با دوستان و آشنایان خود صحبت کنند: احساسات و نگرانی‌های خود را با دیگران در میان بگذارند.
• در صورت نیاز، از یک مشاور کمک بگیرند: اگر احساس می‌کنند که به تنهایی نمی‌توانند با این چالش‌ها کنار بیایند، از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیرند.

همچنین میتوانند برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مدیریت استرس مدیریت استرس را مطالعه کنند و یا در دوره های مهارت های زندگی شرکت کنند.

چه زمانی باید به دنبال کمک تخصصی بود؟

اگرچه حمایت همسر و خانواده بسیار مهم است، اما در برخی موارد، مادر مبتلا به افسردگی پس از زایمان به کمک تخصصی بیشتری نیاز دارد. در موارد زیر حتماً به پزشک یا روانشناس مراجعه کنید:

• علائم افسردگی شدید است یا بیش از دو هفته طول کشیده است: اگر علائم افسردگی مادر به حدی شدید است که در توانایی او برای مراقبت از خود و نوزادش اختلال ایجاد کرده یا بیش از دو هفته طول کشیده است، حتماً باید به دنبال کمک تخصصی باشید.
• مادر افکار آسیب رساندن به خود یا نوزادش را دارد: این افکار بسیار جدی هستند و نیاز به مداخله فوری دارند.
• مادر نمی‌تواند با شرایط کنار بیاید: اگر مادر احساس می‌کند که به تنهایی نمی‌تواند با افسردگی مقابله کند و نیاز به حمایت بیشتری دارد، باید به دنبال کمک تخصصی باشد.
• همسر و خانواده نگران هستند: اگر همسر و خانواده نگران وضعیت مادر هستند و احساس می‌کنند که نمی‌توانند به او کمک کنند، باید از یک متخصص کمک بگیرند.

منابع حمایتی:

• مشاوران و روانشناسان: می‌توانند به مادر کمک کنند تا با افسردگی خود مقابله کند و مهارت‌های مقابله‌ای را بیاموزد.
• پزشکان (متخصص زنان، روانپزشک): می‌توانند در صورت نیاز، دارو تجویز کنند یا مادر را به سایر متخصصان ارجاع دهند.
• گروه‌های حمایتی: می‌توانند به مادر کمک کنند تا با افراد دیگری که شرایط مشابهی دارند ارتباط برقرار کند و از تجربیات یکدیگر بیاموزند.

برای دریافت مشاوره فردی میتوانید با ما تماس بگیرید

منابع

• Mayo Clinic – Postpartum Depression
• NHS – Postnatal Depression
• American Psychological Association – Postpartum Depression
• Postpartum Support International
• Office on Women’s Health – Postpartum Depression